Israël is verdeeld over de toekomst

Vandaag precies een jaar geleden richt terreurbeweging Hamas een bloedbad aan in het zuiden van Israël. Binnen 24 uur worden meer dan duizend Israëliërs gedood en meer dan tweehonderd ontvoerd. Een jaar later zitten nog altijd honderd gijzelaars vast in Gaza, en verlegt Netanyahu de focus naar het noorden. Israël is verdeeld over de toekomst: twee Israëliërs over het behalen van de oorlogsdoelen te midden van toenemende spanningen in de regio.

De één gaat samen met zijn zoon vechten in Gaza en pleit voor meer militaire druk, de ander is doodsbang voor het leven van haar vechtende zoon en wil juist een diplomatieke oplossing. Boaz Shalgi (56) en Michal Hadas Rubin (52) denken overduidelijk anders over het behalen van de Israëlische oorlogsdoelen. Hoewel veel Joodse inwoners voorstander zijn van deze ‘noodzakelijke’ oorlog, lopen de meningen uiteen als het gaat over de vraag hoe de oorlog tot een einde gebracht moet worden. Zowel moeder Hadas Rubin als vader Shalgi zijn voor het vechten, maar waar de een vindt dat Israël te weinig praat, vindt de ander dat Israël te weinig vecht.


De Israëlische regering stelt in oktober vorig jaar twee oorlogsdoelen: het vernietigen van Hamas en het terugbrengen van de gijzelaars. Waar de eerste weken vooral verslagenheid en eensgezindheid heerst, komt al gauw de vraag of de oorlogsdoelen wel allebei behaald kunnen worden. Want lopen de gijzelaars in de Gazastrook niet meer gevaar als het Israëlische leger ook Hamas probeert uit te roeien?


Vlakbij de Libanese grens

Een dag na de aanval van Hamas begint een andere terreurorganisatie in Libanon, Hezbollah, met het afvuren van raketten richting het noorden van Israël. Meer dan zestigduizend inwoners worden geëvacueerd. Van de Hezbollah-raketten krijgt Shalgi het afgelopen jaar alles mee. Hij woont namelijk op 12 kilometer van de Libanese grens in de Israëlische kibboets van Gonen, en is een van de weinige noorderlingen die daar is blijven wonen. ,,Ik hoor de explosies eigenlijk niet meer. We beginnen eraan te wennen. Tegenwoordig zijn de zon en wind hetzelfde geworden als een raket die overvliegt.” Bang zijn staat dan ook niet in zijn woordenboek, wel blijft de kibboetsbewoner waakzaam en noemt hij het leven in Gonen zwaar.


Het Israëlische grondoffensief in Zuid-Libanon steunt Shalgi dan ook voor de veiligheid van de staat Israël. ,,Eigenlijk is Hezbollah niet alleen een terreurorganisatie, maar het is ook een heel sterk leger”, zegt Shalgi vanuit zijn woonkamer in het noorden van Israël. De druk militair verhogen zodat de vijanden van Israël straks smekend komen vragen voor een diplomatieke oplossing, zo ziet Shalgi het einde van de oorlog het liefst voor zich. Het is precies wat Netanyahu sinds vorige maand doet: vol in de aanval op Hezbollah.


Vechtende zonen

Hadas Rubin ziet dat anders. Zij is organisator van een moedersbeweging, Mothers Awake, die zich zorgen maakt over het lot van hun vechtende kinderen in het Israëlische leger. Als moeder geeft ze de regering de schuld vanwege een ontbrekende politieke exit-strategie. ,,We vertrouwen de keuzes die ze maken niet. En we eisen dat Israël komt met een diplomatieke strategie, en niet alleen een militaire. Uiteindelijk moet onze regering ook kiezen voor onderhandelingen”, zegt ze al protesterend naast het ministerie van Defensie in Tel Aviv.


Een paar dagen na de zwarte zaterdag van 7 oktober reist de zoon van Hadas Rubin naar Gaza om de veiligheid van de kibboetsbewoners te garanderen. ,,Hij voelde zich verplicht om te helpen. Maar toen Netanyahu zei: iedereen is verantwoordelijk, behalve ik, toen begon ik mij zorgen te maken. Als je zo kijkt naar 7 oktober, dan geef je niet om de soldaten, dan zie je mijn zoon niet staan.”

 

Kritiek op Netanyahu zwelt in toenemende mate aan sinds 7 oktober. Hij wordt als premier verantwoordelijk gehouden voor het niet voorkomen van het bloedbad, na meerdere waarschuwingen voor een op handen zijnde aanval. Ook zou hij te weinig doen om de gijzelaars in Gaza vrij te krijgen. Volgens criticasters om niet tot een bestand te hoeven komen maar te kunnen blijven vechten.


Hadas Rubin is doodsbang dat haar zoon iets overkomt in de Gazastrook. ,,Ik moet wel zeggen dat ik nog steeds geluk heb; hij leeft nog. Elk persoon heeft een hoeveelheid aan geluk, maar hoe langer het duurt, hoe groter de kans is dat mijn geluk opraakt. De soldaten hebben allemaal een tikkende tijdbom boven hun hoofd hangen, net als de gijzelaars.” Ze benadrukt dat haar situatie niet te vergelijken is met de familieleden van de gijzelaars en ook niet met de families van de meer dan zevenhonderd soldaten die tijdens de gevechtsoperaties na 7 oktober zijn gedood.


Een maand na de uitbraak van de oorlog beginnen de wekelijkse demonstraties voor een gijzelaarsovereenkomst, en later ook tegen de regering Netanyahu. ‘Breng ze NU thuis’ en ‘NU verkiezingen’ worden met grote megafoons gescandeerd. Hoewel er tienduizenden (en soms wel honderdduizenden) mensen op afkomen, wordt deze mening zeker niet gedeeld door elke Israëliër. Sinds 7 oktober is het land overduidelijk verhard, en spelen de tienduizenden Gazaanse doden bijna geen enkele rol.

Terwijl Hadas Rubin het liefst wil dat haar zoon terugkomt, zoekt Shalgi zijn eigen zoon op die in Gaza in het Israëlische leger dient. Shalgi heeft zich ook aangemeld om te vechten, als reservist wil de vijftiger het Israëlische leger helpen in de strijd tegen Hamas. ,,We zijn nog nooit zo vaak aangevallen door zoveel groepen. En er zijn simpelweg niet genoeg soldaten, het leger staat onder druk.” Vandaag, op de symbolische dag van 7 oktober, reist Shalgi af naar de Gazastrook.


Vrede?

,,De islamitische wereld gelooft niet in vrede met ons”, zegt Shalgi. ,,Organisaties als Hamas en Hezbollah sluiten soms overeenkomsten waarin we spreken over een staakt-het-vuren, maar die schenden ze dan. Daarom keren we altijd weer terug naar oorlog.” Zover de militaire druk opvoeren dat Israël vrede zelf afdwingt, dat is volgens Shalgi de juiste strategie. Toch vindt hij dat Netanyahu na de oorlog ontslag moet nemen, niet vanwege het verloop van de oorlog, maar omdat hij verantwoordelijk is voor het ontstaan ervan.


De betogers die elke zaterdag pleiten voor een overeenkomst met Hamas om de gijzelaars vrij te krijgen, noemt Shalgi ‘politieke demonstranten’ die enkel ‘tegen Netanyahu zijn’. Volgens hem zien die niet in dat Hamas alleen een overeenkomst wil sluiten naar hun eigen wensen. ,,Er zijn mensen voor vredesonderhandelingen en er zijn mensen die daar tegen zijn. Zelf behoor ik tot de laatste groep.”


Vechten, vechten en nog eens vechten, dan komt er nooit een einde aan de oorlog volgens Hadas Rubin. ,,Je moet kijken naar een eindpunt, door samen te werken met andere partijen. Denk aan de gematigde krachten in het Midden-Oosten. Iedereen heeft een taak in Israël. Terwijl mijn zoon moet vechten, moet de regering praten. Onze soldaten hebben enorme prestaties behaald de afgelopen weken, maar nu moet de regering deze prestaties vertalen naar een deal. Levens staan op het spel.”


Deze reportage is tot stand gekomen dankzij een financiële bijdrage uit het Postcode Loterij Fonds van Free Press Unlimited.