Door een verrekijker kijken Israëliërs naar de verwoesting in Gaza

Wow. Ik zie daar gewoon mensen lopen”, zegt een Joodse jongen nadat hij vijf seconden door de verrekijker naar de Gazastrook keek. Vervolgens kijkt de hele familie kort door het grote ijzeren apparaat, waarna het op zwart gaat.

Het uitkijkpunt, ook wel bekend als Givat Kobi, bestaat uit bankjes met een tv-scherm, een ijzeren verrekijker en zelfs twee snackautomaten. Israëliërs die slecht ter been zijn, nemen de lift of komen met de auto naar boven gereden.

Veel bezoekers gaan op de foto met Gaza. Ook de Israëlisch-Canadese Victor, met het puin honderden meters verderop. Hij woont sinds vijf jaar in Canada, maar kent de Israëlische stad Sderot als geen ander, vertelt hij tijdens een familiebezoek op de heuvel. „Ik wilde met mijn eigen ogen Gaza zien tijdens deze oorlog. Het is verdrietig dat het er nu zo uitziet.”

Applaus na bombardementen

Oorspronkelijk werd de heuvel ingericht als gedenkplaats voor vier Israëlische soldaten die in 2014 werden gedood tijdens een eerdere oorlog met Hamas. De Deense journalist Allan Sørensen schrijft dat jaar over ‘de bioscoop van Sderot’.

Hij publiceert een foto waarbij Israëliërs te zien zijn die op plastic stoelen Gaza aanschouwen, en naar verluidt applaudisseren na bombardementen.

Na de uitbraak van de huidige oorlog – die aankomende week precies twee jaar duurt – staat de heuvel ook in het teken van de Israëlische slachtoffers sinds 7 oktober. Op die dag viel terreurgroep Hamas het zuiden van Israël binnen, waarbij het zo’n 1200 mensen doodde en 250 gijzelde.

Sinds die zwarte zaterdag voert het Israëlische leger een vernietigende oorlog die steeds meer experts als een genocide aanduiden, terwijl Hamas nog altijd 48 gijzelaars vasthoudt.

De rookpluimen zijn goed te zien

Op de top van Givat Kobi zijn de opstijgende rookpluimen boven het noorden van de Gazastrook goed te zien. Vooral het puin in Beit Hanoun, een Palestijnse stad in het noordoosten, valt met het blote oog te aanschouwen.

Ook het oostelijke deel van Gaza-Stad – waar op dit moment hevige gevechten gaande zijn – kunnen de bezoekers scherp op de film zetten. De Israëlische cameraman Shlomo (niet zijn echte naam) filmt elke explosie in het noorden van de strook. „Kijk, daar wordt weer wat opgeblazen”, vertelt hij tijdens zijn korte sprintje naar de camera.

Tijdens het filmen steekt hij een sigaret op en kijkt hij naar de zoveelste rookpluim boven de enclave. Hij legt uit dat sommige rookpluimen worden veroorzaakt door rijdende legervoertuigen, andere door explosieven op de grond. En zo nu en dan door vallende bommen.

‘Het is nog altijd 7 oktober’

Het geweld in Gaza begon op 7 oktober 2023: voor veel Israëliërs als de dag van gisteren. Shlomo: „Wij voelen nog altijd de terreurdreiging van die dag. Sterker nog, het is nog altijd 7 oktober voor ons. Veel buitenlanders beschrijven het maar als één tragische dag in vergelijking met honderden tragische dagen in Gaza, maar ze vergeten daarbij de gijzelaars en ons trauma.”

Als Israëlische cameraman op de heuvel ziet hij veel landgenoten komen en gaan. Het is volgens Shlomo geen leedvermaak, maar eerder nieuwsgierigheid die hen drijft om hier naartoe te komen.

Het is ook weer niet zo dat mensen hier staan te juichen als de bommen vallen

Shlomo, Israëlische cameraman

„Na 7 oktober zag je wel bepaalde revanchegevoelens opspelen op de heuvel, maar het is ook weer niet zo dat mensen hier staan te juichen als de bommen vallen. Iedereen wil de verwoesting die ze op de televisie zien ook in het echt aanschouwen.”

Shlomo verloor zelf vrienden op 7 oktober en weet als geen ander te beschrijven wat de meeste bezoekers vinden. „Wij willen vrede. Maar dat is niet mogelijk met een volk dat ons haat.”

Op de vraag of hij niet dezelfde gevoelens heeft tegenover Palestijnen, moet hij bekennen dat sinds 7 oktober dat sentiment ook in Israël bestaat. „Maar dat is anders”, vertelt hij.

Een vredige toekomst?

Het Amerikaanse vredesplan moet ervoor zorgen dat er een einde komt aan de gevechten en elke gijzelaar terugkeert naar Israël. Donald Trump sprak in grote bewoordingen over een vredige toekomst voor Gaza en Israël, waarbij op termijn moet worden toegewerkt naar een tweestatenoplossing.

De aanwezige Victor hoopt dat het vredesplan zal slagen. „Ik hoop dat Hamas het plan accepteert. Ik bid er zelfs voor. Maar realistisch gezien denk ik niet dat het gaat gebeuren.”

Het vele leed in Gaza komt door de keuzes die Palestijnse leiders hebben gemaakt, vindt hij. „Zij geven niets om de Gazanen. Als Hamas daar blijft, zal 7 oktober zich telkens herhalen. Geen enkel ander land zal zoiets toelaten.”

Ook cameraman Shlomo hoopt op de krabbel van Hamas, maar ziet die kans somber in. „Ze hebben helemaal geen belang bij het bevrijden van onze gijzelaars.”

‘Omdat we Arabisch zijn’

Rond het middaguur arriveren twee politieagenten op de heuvel van Sderot. Een van hen spreekt gelijk een Arabische familie aan. „Waar komen jullie vandaan?” vraagt een kalende agent. „Alleen maar omdat we Arabisch zijn, hè? Waarom stel je alle anderen niet dezelfde vraag?” antwoordt Ahmed getergd.

Samen met zijn zoon is Ahmed naar de heuvel in Sderot gereden vanuit Beer Sjeva, een Israëlische stad in Zuid-Israël.

Ahmed, die zichzelf omschrijft als een Israëlische staatsburger, wil het leed in Gaza met zijn eigen ogen bekijken, iets wat voortkomt uit nieuwsgierigheid. Hij is tegen de oorlog en hoopt op vrede, vertelt hij in het Hebreeuws. „Het moet ooit goed komen.”