Nederlandse ouderen in Israël komen met de schrik vrij

Bij het Nederlands georiënteerde verzorgingstehuis nabij Tel Aviv zit de schrik er nog in na een droneaanval vanuit Libanon. ‘We zijn in de oorlog geboren en aan het einde van ons leven maken we nog een oorlog mee.’

Een groot gat in de muur wordt aan de buitenkant bedekt met een Israëlische vlag. Binnen liggen meubels tussen de puinresten die de hele kamer vullen. De bananen die op de fruitschaal lagen zijn zwart en ook de boeken zijn grotendeels verbrand. “De klok werkt nog en de bloemen zijn nog in goede staat,” zegt de Belgische bewoonster van het getroffen appartement enigszins relativerend.

De materiële schade doet haar weinig, zegt ze, maar volgens vicedirecteur Ido Aronson was de vrouw afgelopen dagen behoorlijk van slag.


Aronson staat in het beschadigde appartement en vertelt over de inslag op vrijdagavond in het verzorgingstehuis in Herzliya, een kustplaats ten noorden van Tel Aviv. Terwijl Grote Verzoendag, de belangrijkse joodse hoogtijdag, een paar uur gaande was, werden de bejaarden in Beth Juliana opgeschrikt door het luchtalarm. Er vielen geen slachtoffers.


Volgens Aronson kwam de voorkant van de drone rechtstreeks het huis binnen, terwijl het achterste deel afbrak en naar beneden viel. De Nederlands sprekende Aronson spreekt van geluk: “Onze mazzel is dat de meeste springstof niet is ontploft. Joost mag weten waarom.”


Beth Juliana

Een Nederlands verzorgingshuis midden in Israël. Het klinkt misschien raar, maar bij het verzorgingshuis Beth Juliana in Herzliya zie je toch echt twee talen op de bordjes. ‘Shalom’ wordt afgewisseld met ‘goedendag’. Naast de naamgever, koningin Juliana, komt ook een aanzienlijk deel van de bewoners uit Nederland en spreekt een groot deel van het personeel beide talen.


In 1979 opende het tehuis zijn deuren. Veel Joodse Holocaustoverlevenden verhuisden kort na de oorlog naar Israël, omdat ze zich in Nederland niet meer thuis voelden of omdat er door de Holocaust weinig Joodse Nederlanders over waren. Ook Grace en John Heymans, twee tachtigers, kozen voor een bestaan in Israël en kwamen uiteindelijk terecht in Beth Juliana.


Het Nederlandse stel zit deze ochtend in de eetzaal van het tehuis. Maar hoe anders was dat rond een uur of tien vrijdagavond, toen liepen de twee snel naar hun ‘veilig hoekje’ in de gang. “Mijn man is doof, dus ik heb hem gezegd dat het luchtalarm afging,” vertelt Grace. “De explosie die volgde voelde echt als een aardbeving, alles schudde zo hard. We zijn in de oorlog geboren en aan het einde van ons leven maken we nog een oorlog mee. We zijn hier naartoe gegaan om in een land te wonen dat ons wil en kan verdedigen. En dat gebeurt, zoals je kunt zien.”In het getroffen appartement brak brand uit doordat de kerosine die nog in de drone aanwezig was, vlam vatte. Dankzij de automatische blussers werd het vuur snel gedoofd, maar daardoor kwam de gang wel helemaal blank te staan. “Iedereen heeft geholpen het water weg te krijgen,” zegt Aronson. “Om half drie ’s nachts konden de bewoners weer terug naar hun kamer.”


Het tehuis Beth Juliana bestaat uit twee gebouwen: een met twee saferooms per verdieping en een ouder gebouw met enkel een schuilkelder. De drone sloeg in bij het eerste complex. Veel bewoners waren tijdens de inslag in een van de veilige kamers, ook de Belgische bewoonster van het getroffen appartement kon op tijd ontsnappen.


Levensreddende folie

Volgens Aronson liggen plannen klaar om ook het tweede gebouw van saferooms te voorzien, maar ontbreekt het geld daarvoor. “Een aantal mensen zei voorheen: ‘hoe groot is de kans dat daar precies een bom valt?’ Nou, je ziet het.”


Intussen zoekt Beth Juliana actief naar donoren om het tehuis veiliger te maken.

Een jaar geleden, na 7 oktober, heeft Bet Juliana wel een andere veiligheidsmaatregel genomen. Alle ramen werden namelijk beplakt met een plasticfolie die extra bescherming moet bieden. Terwijl het glas zichtbaar gebroken is, klopt Aronson er zonder aarzeling tegen aan. “Je ziet dat er zelfs in dit appartement bijna geen glasscherven liggen.”


Die folie heeft mogelijk het leven gered van een 101-jarige bewoonster die beneden niet naar een veilige plek kon vluchten. “Zij lag op de bank en is afhankelijk van een verpleegster. Zonder dat plastic, had zij nu zwaargewond in het ziekenhuis gelegen.”