Worden de gijzelaars eerder vrijgelaten als de gevechten in Gaza doorgaan of moet de diplomatieke weg soelaas bieden? Na het bericht dat drie Israëlische gijzelaars zijn gedood door hun eigen leger, lijkt het kamp die voor een deal met Hamas is, het momentum te hebben. Zo schrijft The New York Times dat de dood van de drie kan leiden tot een verandering van de Israëlische strategie in de oorlog.

In Israël klink de roep voor een deal ook steeds luider, zeker na het tragische incident van vrijdagochtend. Yotam Haim, Samar Talalka en Alon Shamriz werden toen door Israëlische troepen gedood in Gaza-stad. De drie werden neergeschoten terwijl ze naar de soldaten liepen, ondanks het feit dat ze een witte vlag droegen en in het Hebreeuws om hulp schreeuwden.

Het nieuws leidde tot protesten in Israël, waarbij sommige familieleden van gijzelaars vrezen dat hun dierbaren de volgende zouden kunnen zijn. Legerchef Herzi Halevi zei zaterdag dat het leger veranderingen zou doorvoeren om ervoor te zorgen dat het incident zich niet meer voordoet, ook nam hij de verantwoordelijkheid op zich.

‘De gevechten van Israël in Gaza brengen de gijzelaars in gevaar en de regering moet nu een deal bevorderen’, schrijft de Israëlische krant Haaretz in het hoofdredactioneel commentaar zondag. De regering Netanyahu kan volgens het linkse dagblad niet verwachten dat de families nog geloven dat de oorlog hun dierbaren ten goede komt.

Op de wekelijkse demonstratie in Tel Aviv klink hetzelfde geluid. ,,Ze proberen ons te vertellen dat de gevechten helpen om de gijzelaars terug te brengen, maar de gevechten betekenen hun dood”, zegt Uri, wiens neef Itay Svirsky vastzit in Gaza, op het protest voor het vrijlaten van de gijzelaars.

Ook de vriendin van de Israëlisch Nederlandse Ofir Engel, Yuval, uitte haar kritiek op de regering. Haar vader wordt nog steeds vastgehouden in Gaza, en dat verwijt ze premier Benjamin Netanyahu. Dat zei Yuval samen met Ofir in een interview op de Israëlische zender N12.

De Israëlische regering heeft beloofd haar operaties in Gaza niet te zullen stopzetten totdat het leger Hamas heeft vernietigd en alle gijzelaars zijn teruggekeerd. Hamas zorgde 7 oktober voor een verrassingsaanval in Zuid-Israël, waarbij naar schatting 1200 Israëli’s omkwamen en ongeveer 240 anderen als gevangenen naar Gaza werden meegenomen.

Meer dan honderd mensen werden tijdens een eerder bestand eind november vrijgelaten. Hoewel de meerderheid van de Israëliërs voor de overeenkomst met Hamas was, steunden nog meer Israëli’s de hervatting van de gevechten, aldus Het Israëlische Democratische Instituut.

Zaterdagavond hielden tegenstanders van een deal met Hamas voor het eerst een protest tegenover het kamp van de familieleden. Ze riepen leuzen tegen ‘de overgave aan Hamas’ en pleitten voor een compromisloze oorlogvoering tegen de terroristische groepering. De demonstranten zijn voor het vrijlaten van gijzelaars met ‘militair geweld’.

Voor het eerst sinds de oorlog zorgde dat voor concurrerende demonstraties die deden denken aan de verdeeldheid voor het trauma van 7 oktober. Sinds het einde van het laatste bestand komen louter berichten van gedode Gazanen en Israëlische gijzelaars naar buiten.

,,De demonstranten voor de vrijlating van gijzelaars zijn vanavond waarschijnlijk luider”, zegt Todd (39) uit Ashkelon die op zondag het zogeheten gijzelaarsplein bezoekt in Tel Aviv. ,,De families zullen alles op alles zetten om hun geliefden terug te brengen. Ik steun dat, maar de militaire acties horen niet te stoppen. We moeten meer moeite steken in een deal, maar het moet niet het einde van de oorlog betekenen. We moeten een balans weten te vinden tussen de twee doelen in de oorlog.”

Todd vindt het incident van vrijdag ‘tragisch’ maar benadrukt dat het de gevolgen zijn van de oorlog. ,,Aan de ene kant willen wij de gijzelaars terug hebben, maar aan de andere kant moeten we ook denken aan onze veiligheid. Ik leef 16 kilometer van de Gazastrook. Wij hebben de afgelopen jaren moeten dealen met terroristen van Hamas in onze buurt. En direct na de deal van eind november, die als een succes werd beschouwd, vlogen de raketten weer naar Ashkelon.”