Op de eerste dag van een gevechtspauze hebben Hamas en Israël woord gehouden en gevangenen uitgeruild. Hamas liet 13 gijzelaars vrij die gevangen waren genomen tijdens de aanval op 7 oktober. Israël liet 39 Palestijnse gevangenen gaan.
Honderden Israëliërs volgden op het gijzelaarsplein de vrijlating die live op een groot scherm werd uitgezonden. Veel mensen dansten van blijdschap nu er voor het eerst sinds 49 dagen na de aanval van Hamas kinderen en vrouwen terugkeerden naar Israël. Tegelijkertijd zijn velen verdrietig omdat het merendeel van de ruim 200 gijzelaars nog altijd niet mag terugkeren. Onder hen ook de 18-jarige Nederlandse Ofir Engel.
Familieleden van de ontvoerden blijven aandacht vragen hun situatie, onder meer voor het hoofdkwartier van het Israëlische leger in Tel Aviv. Hier staan Shlomi (58) en Liat (46). Een bevriende familie uit Nir Oz werd ontvoerd. Het tweetal staat met twee grote borden met daarop de gezichten van Erez (12), Sahar (16) en vader Ofer. ,,Ze werden op 7 oktober ontvoerd uit hun huis in de kibboets. De moeder weet niet hoe het met ze gaat”, zegt Shlomi die de familie goed kent. Zijn vrouw is geboren en getogen in Nir Oz en zelf komt hij al veertig jaar in de kibboets.
Concessies
Shlomi hoopt dat ze zo snel mogelijk weer thuis zijn. ,,Wij vragen aan de regering alles wat ze kunnen doen om de gijzelaars vrij te krijgen. Ik hoop dat ze worden vrijgelaten tijdens de deal, maar we weten op dit moment nog niks.”
Hij steunt de overeenkomst die is gesloten tussen Hamas en Israël en noemt het vrij krijgen van de gijzelaars ook dé prioriteit van deze oorlog. ,,Om de gegijzelden vrij te krijgen moet je concessies doen. Als straks het vechten weer begint, moet Israël zich weer hard maken voor een nieuwe overeenkomst. Dat is de verplichting van de regering aan hun burgers.”
De gevechtspauze gaat vier dagen duren. Het was de bedoeling dat er vanaf 7.00 uur vrijdagmorgen geen schot meer werd gelost. Kort na de start klonk toch het luchtalarm in twee Israëlische dorpen, maar daar bleek geen inslag te zijn geweest. In het noorden zijn volgens Hamas wel twee Palestijnen gedood bij een confrontatie met Israëlische troepen. Ze zouden naar het noorden van Gaza hebben willen trekken, tegen de instructies in van het Israëlische leger. Het Duitse persbureau DPA meldt op basis van ooggetuigen dat honderden Palestijnen desondanks proberen om terug te keren naar hun huizen in het noorden. Israël heeft nog niet gereageerd.
Komende dagen
De komende dagen heeft Hamas beloofd 50 gijzelaars vrij te laten, vooral vrouwen en kinderen. In ruil laat Israël 150 Palestijnse gevangenen gaan. Hoe het verder gaat is onduidelijk.
Israël laat publiekelijk weinig los over de gijzelaars die vrij zouden moeten komen. Elke dag zou het land van Hamas een lijst moeten ontvangen met daarop vermeld welke gijzelaars terugkeren. Maar Israël informeert enkel de betrokken families niet voorbarig te zijn met de beloftes van Hamas.
Veel Israëli’s steunen de overeenkomst en de mogelijkheid dat tientallen gijzelaars de aankomende dagen vrijkomen. Maar Israël houdt het hart vast. Hoelang houdt het staakt-het-vuren stand? En houdt Hamas zich aan zijn afspraken, klinkt op straat.
Onder een deel van de bevolking bestaat de angst dat Hamas zich kan hergroeperen tijdens het bestand. Zo zou Hamas eventueel sterker uit het staakt-het-vuren kunnen komen waardoor ook het andere doel van deze oorlog, het vernietigen van Hamas, langer in beslag kan nemen.
De gevechtspauze die nu is afgekondigd is niet uniek. Het gebeurt volgens militair historicus Samuël Kruizinga vaker, maar meestal zagen die gevechtspauzes er anders uit. ,,Het gebeurt dan bijvoorbeeld op een klein stuk van het front. In de Eerste Wereldoorlog werd er in loopgraven gestopt met schieten om militairen de kans te geven gewonde en gesneuvelde kameraden te bergen.”
Dat een volledige krijgsmacht stopt heeft Kruizinga in de geschiedenis niet veel vaker gezien. Toch is dat volgens hem nu wel te verklaren. Het gebied waarin wordt gevochten is erg klein.