‘Conflict Breidt Zich Uit Naar Andere Groeperingen'
In Noord-Israël nemen de gevechten tussen het Israëlische leger en het Libanese Hezbollah toe. Hoewel beide partijen weinig baat hebben bij een grote oorlog, vreest de bevolking voor escalatie. Velen vertrekken, een enkeling blijft. ,,Dit is behoorlijk eng”, vertelt kibboetsbewoner Boaz Shalgi.
Als de Israëlische tv in de hoek van het scherm oranje kleurt, betekent dat een luchtalarm in een bepaald gebied. Meestal staan de Israëlische kibboetsen nabij de Gazastrook genoteerd, zoals Be’eri of Kissufim. Maar de afgelopen dagen staan steeds vaker de noordelijke steden Shtula en Kirjat Sjmona vermeld. En zelfs de buitenwijken van de grote havenstad Haifa verschenen maandag op het scherm. Het geeft de toenemende spanning tussen het Israëlische leger en het Libanese Hezbollah weer.
En dat merkt ook Boaz Shalgi, woonachtig in een kibboets op 12 kilometer van de grens met Libanon. ,,Hier in Kirjat Sjmona kwam een raket terecht en we worden nog dagelijks beschoten. De explosies die ik hoor, voelen als aardbevingen. Het is behoorlijk eng”, zegt Shalgi, die als een van de weinige bewoners nog is gebleven in het noorden van Israël. Grote delen van het zuiden van Libanon en het noorden van Israël zijn inmiddels geëvacueerd.
Daar wil Shalgi niet aan denken. ,,Ik denk niet dat het de goede oplossing is. Als we ons huis verruilen voor een plek die we niet kennen, voelt dat niet goed. Het is daarnaast ook een slecht bericht naar onze vijand. Als we uit onze huizen vluchten, dan voelt dat voor hen als een overwinning.”
Het is inderdaad een deel van de boodschap die Hezbollah wil brengen, ziet defensiespecialist Peter Wijninga, verbonden aan het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. ,,Ze zorgen voor angst onder Israëlische bewoners in het noorden.”
De Israëlische krant Haaretz schreef maandagochtend dat de sjiitische organisatie gevaarlijk spel speelt dat zou kunnen leiden tot de opening van een volledig tweede oorlogsfront. Maar een grote escalatie ziet Wijninga niet gebeuren. ,,Hezbollah mist de zware slagkracht om een invasie op Israëlisch grondgebied uit te voeren. Ze kunnen het Israël behoorlijk lastig maken, zoals van alles door de lucht schieten, en dan komen ze makkelijk tot Haifa.”
Gefinancierd door Iran
Hezbollah, de ‘partij van god’, zoals ze zichzelf ook noemen, staat onder leiding van Hassan Nasrallah. Deze militante (door de Verenigde Staten gezien als terroristische) en politieke organisatie ontstond in de Libanese burgeroorlog in de jaren 80. Ze kunnen rekenen op de sympathie van het regime in Iran vanwege hun sjiitische achtergrond.
Hezbollah wordt door analisten als dreigender beschouwd dan Hamas in de Gazastrook. De strijders hebben ervaring met gevechten in Syrië en krijgen wapens geleverd door Iran. ,,Een onuitputtelijke bron”, noemt Wijninga deze wapenleveranties. ,,Dat zijn verschillende soorten raketten, artillerie en mortieren. Daarmee kunnen ze behoorlijk wat schade berokkenen.”
En dat merkt Israël sinds Hamas de aanval op 7 oktober heeft ingezet en Israël hard terugslaat. Zo raakten zondag veertien Israëlische burgers gewond nadat Hezbollah antitankraketten had afgevuurd. Een van de slachtoffers is inmiddels overleden. Ook burgers in Libanon zijn niet meer veilig en vrezen voor een groter conflict. Eerder kwamen al vier burgers om het leven, onder wie een vrouw en drie kinderen, na een Israëlische luchtaanval. Ook werd Reuters-journalist Issam Abdallah gedood.
Berichten uit Libanon beweerden zondagavond dat het Israëlische leger pamfletten had verspreid in het zuiden van Libanon waarin de inwoners werden opgeroepen naar het noorden te gaan. Eerder in de oorlog begonnen Israëlische autoriteiten met het evacueren van alle gemeenschappen binnen 2 kilometer van de grens met Libanon.
Oorlog van Hamas
Het is de escalatie waar Hamas op gemikt heeft, beweert defensiespecialist Wijninga. ,,Ze weten dondersgoed dat Israël bij aanslagen harder gaat terugslaan dan de aanslag zelf. En dat is ook gebeurd na de gruwelijke aanslag van 7 oktober. Het is precies wat Hamas nodig had om de Arabische wereld in rep en roer te brengen.”
Sympathiserende groeperingen als Hezbollah, maar ook Iraakse sjiitische milities en de Houthi’s in Jemen laten van zich horen. ,,De Houthi’s hebben al meerdere keren raketten afgevuurd en sjiitische milities in Irak hebben al 68 Amerikaanse doelen aangevallen. Het conflict escaleert nu horizontaal; het breidt zich uit naar andere groeperingen.”
Olie op het vuur gooien, zo omschrijft Wijninga de aanvallen van Hezbollah. ,,Deels om Israël te beschadigen, maar ook om Israëlische troepen te binden die vervolgens niet ingezet kunnen worden in Gaza of de Westoever. Ik denk niet dat Hezbollah hele grote plannen heeft. Het heeft zelf aangegeven dat ze zijn overvallen door de acties van Hamas.”
Inmiddels heeft Israël meer dan 300.000 reservisten opgeroepen die zowel in het zuiden als het noorden aanwezig zijn. Maar de focus ligt duidelijk op het zuiden, waar Israël bezig is met een grondoperatie in de Gazastrook.
Of de Amerikanen zich erin gaan mengen, weet Wijninga niet. ,,De VS probeert heel erg dat te voorkomen. De Amerikanen verdedigen wel hun eigen eenheden, die worden aangevallen door Syrische en Iraakse milities. Dat kunnen ze blijven doen.” De vliegdekschepen die in de Middellandse Zee liggen worden gezien als spierballentaal. ,,Ze dienen vooral als waarschuwing.”
Dilemma voor Israël
Israël heeft in deze oorlog te maken met drie dilemma’s, schreef Netanyahu-biograaf Anshel Pfeffer zondag in Haaretz. Een van de dilemma’s heeft te maken met het noordelijk front. Want: geeft Israël prioriteit aan de strijd tegen Hamas in Gaza, of moet het leger meer troepen naar het noorden sturen?
Als Israël ervoor kiest om Hezbollah een kopje kleiner te maken, wat overigens eerder gebeurde tijdens de oorlog in 2006, destabiliseert Israël Libanon. ,,En Libanon kan dan weer in een burgeroorlog belanden”, zegt Wijninga. ,,Israël is gebaat bij stabiliteit in Libanon en deels is die stabiliteit gebaseerd op Hezbollah. Want zij doen ook aan binnenlands beleid.”
Toch denken velen dat een preventieve aanval op Hezbollah zinvoller zou zijn dan wachten tot Hezbollah zelf aanvalt, schrijven Israëlische media. Minister van Defensie Yoav Gallant waarschuwde dat Hezbollah ‘op het punt staat een ernstige fout te maken’, die ertoe zou kunnen leiden dat de inwoners van Beiroet zelfs hun huizen zullen ontvluchten.
Harde taal, die overigens door beide partijen wordt gebezigd. Ook Hezbollah-leider Nasrallah zegt dat verdere escalatie realistisch is en ze klaar zijn voor elk scenario. In zijn eerste speech juichte hij de ‘heroïsche actie’ van Hamas toe. Zaterdag uitte Nasrallah in zijn tweede toespraak bedreigingen tegen Israël, maar hij toonde geen bereidheid om een totale oorlog aan te gaan.
Tuinieren
Kibboetsbewoner Boaz Shalgi ziet een grote rol weggelegd voor Hassan Nasrallah, die volgens hem nu het volume van de oorlog dicteert in het noorden. Het kan snel escaleren, ziet hij. ,,Zulke situaties kunnen in 2 seconden compleet veranderen. Het kan zomaar een groot regionaal conflict worden.”
Shalgi’s werk als reisgids ligt vanwege de oorlog stil. ,,Ik probeer elke dag bij de ingang van de kibboets een aantal uur te tuinieren. Mijn vrouw bereidt warme maaltijden voor het Israëlische leger. Ik probeer ook meer tijd met de familie door te brengen. Ook met de gedachte dat het zomaar fout kan gaan.”