Michael weigert nog in leger Israël te dienen

Nu de oorlog tussen Israël en Hamas maar voortduurt druppelen ook verhalen binnen van Israëlische soldaten die niet tevreden zijn over het verloop van de oorlog. Sommigen weigeren dienst en lopen het risico om naar de gevangenis te moeten. Michael is een van hen. ,,Liever dat dan leven met immorele acties op mijn kerfstok.’’

Michael Ofer Ziv (29) breekt als hij hoort dat Noa Argamani is gered uit de handen van Hamas. De tranen van blijdschap hebben vooral te maken met haar ongeneeslijk zieke moeder, waar Argamani na een maandenlange gijzeling eindelijk naartoe kan. Maar kort daarna komen ook de berichten van honderden Palestijnse slachtoffers die tijdens de reddingsoperatie zijn gevallen. Bij Ofer Ziv zorgt dat voor een nare bijsmaak. Zijn empathie voor beide slachtoffers tekent zijn worsteling in het Israëlische leger (IDF).


 Tijdens het grootste deel van zijn dienstplicht vecht de linkse Ofer Ziv bij de Kfir Infanterie Brigade op de Westelijke Jordaanoever. Op zijn achttiende wil hij het leger van binnenuit veranderen, maar dat gaat niet. ,,Je kan nog zo humaan en vriendelijk zijn tegenover familie van een arrestant, maar feit blijft dat je hun vader meeneemt voor verhoor. Dan kan je wel snoepjes uitdelen, maar dat betekent helemaal niks.” Ofer Ziv is fel tegen de Israëlische bezetting op de Westoever.

7 oktober

Op de zwarte zaterdag, 7 oktober vorig jaar, wordt hij wakker in Turkije, tijdens een vakantie met zijn moeder en zus. De familie keert een week later terug naar Israël, waarna Ofer Ziv als reservist wordt opgeroepen voor het Israëlische leger. ,,Ik wilde de mensen aan de grens met Gaza helpen”, zegt Ofer Ziv in hartje Tel Aviv. ,,Ik wist dat ik daar moest zijn, maar ik was bang dat ik daar te lang zou blijven.” Hij weet dat het Israëlische leger ook te ver kan gaan.


Na 7 oktober wordt Ofer Ziv benoemd tot controle-officier in het hoofdkwartier van zijn brigade. Daar bekijkt hij beelden van de Israëlische bombardementen in Gaza. Ook het lokaliseren van de verschillende legereenheden behoort tot zijn taken. ,,Ik bepaal bijvoorbeeld of het te gevaarlijk is om een raket af te schieten.”


Tijdens zijn twaalf uur durende shifts ziet Ofer Ziv de IDF-voertuigen gebouwen en mensen neerhalen. ,,Elke keer dat een gebouw instort, zegt iedereen ‘wauw’. Ook ik vind het krankzinnig als zoiets gebeurt. Er zijn ook mensen die blij zijn.” Diezelfde wraakgevoelens voelt Ofer Ziv niet.


Alles verdwijnt

Elke keer dat hij een gebouw ziet instorten ziet de vredesactivist voor zich hoe alles verdwijnt; van mensen die doodgaan bij het bombardement, tot foto’s, kleding en huisdieren. ,,Ik herinner me een dag waarop ik hoorde dat 50 procent uit het noorden was geëvacueerd. Diezelfde dag zag ik een gebouw in het gebied instorten en dacht ik bij mezelf: de helft is geëvacueerd uit het gebied, maar de andere helft leeft daar nog.”


Ook de verantwoordelijkheid waar soldaten mogen schieten ligt in zijn handen. Maar nooit heeft Ofer Ziv een document ontvangen met regels, zegt hij verontwaardigd. Hij weet dat er gebieden zijn waar het om allerlei redenen verboden is om zonder toestemming te schieten. ,,Het is bijvoorbeeld verboden gebouwen te bombarderen die in de buurt liggen van humanitaire gebieden.”


Volgens Ofer Ziv is er geen sprake van bijzonder sterk toezicht. Uit zijn periode op de Westoever weet hij dat regels ook op verschillende manieren geïnterpreteerd worden. Een regel is dat soldaten mogen schieten als een levensgevaarlijke situatie dreigt. ,,Voor mij zijn Palestijnen die stenen gooien niet onmiddellijk levensbedreigend. Maar voor de meeste soldaten is dat wel zo.”


Gevangenis

Na maanden van gevechten keert Ofer Ziv in december weer huiswaarts, waar hij besluit niet meer terug te willen naar het Israëlische leger. Een opeenstapeling van de ontwikkelingen in Gaza doen hem beslissen een brief te ondertekenen dat hij zijn toekomstige dienstoproep zal weigeren. Hij noemt het moment dat het Israëlische leger drie gijzelaars doodschiet en de Israëlische invasie in Rafah als druppels die de emmer deden overlopen. ,,Ik kan het mentaal niet meer aan.”


De kans bestaat dat Ofer Ziv in de gevangenis eindigt. ,,Het is zeker een mogelijkheid. Maar ik ga liever naar de gevangenis, dan een leven met immorele acties op mijn kerfstok.”

Ondertussen blijft hij actief op de wekelijkse demonstraties voor een gijzelaarsdeal en de beëindiging van de oorlog.


Dienstweigeraars ondertekenen brief
Het Israëlische leger ziet de dienstweigeraars niet als wijdverbreid probleem, zegt een woordvoerder tegen het AD. ,,Nog steeds zijn veel reservisten in dienst.” Het leger heeft naar schatting meer dan 400.000 reservepersoneel dat in tijden van nood aan de strijdmacht wordt toegevoegd. Over de kritiek op het leger tijdens de oorlog in Gaza zegt de woordvoerder: ,,De IDF opereert waar nodig en zal dat blijven doen.”


Michael Ofer Ziv heeft net als een aantal andere soldaten de brief ondertekend van de organisatie ‘ani siravti’ (Ik heb geweigerd). Deze groep diende na 7 oktober in het Israëlische leger, maar beseft dat de oorlog geen ‘vrede en veiligheid’ gaat brengen. ,,De enige manier om vrede te bereiken, en de vrijlating van de ontvoerden, is door middel van een langdurig staakt-het-vuren en het streven naar politieke regelingen, die zullen leiden tot het einde van Israëls militaire controle over het Palestijnse volk.”