In een vrijstaand huis op de heuvels van Jeruzalem opent Gershon Baskin (68) de poort van zijn zandkleurige tuin. Hij draagt een gele lusachtige speld op zijn borst, een verwijzing naar het lot van de gijzelaars in Gaza. Langzaam maar zeker ziet Baskin zijn ontvoerde landgenoten uit de tunnels van Hamas komen. Ook afgelopen zaterdag zat hij, net als vele andere Israëliërs, aan de buis gekluisterd om de vrijlating van Yarden, Keith en Ofer te aanschouwen.

Naast vanzelfsprekende blijdschap voelt Baskin ook verdriet. ,,Dit akkoord had heel, heel veel maanden geleden kunnen plaatsvinden. Ik kreeg een paar maanden na de uitbraak van de oorlog zelfs zwart-op-wit dat Hamas bereid was om alle gijzelaars vrij te laten in ruil voor het einde van de oorlog en de vrijlating van Palestijnse gevangenen.’’

De vredesactivist, columnist en oud-onderhandelaar noemt het huidige akkoord bovendien ‘slecht’. ,,Het duurt simpelweg te lang. Elke dag zijn er mogelijkheden dat dit akkoord klapt. Israël zegt dat het de oorlog wil voortzetten, maar aan de andere kant zijn ze akkoord gegaan met een deal waarin staat dat de oorlog moet stoppen.’’

Afgelopen maandag zouden de onderhandelingen over een tweede fase moeten starten, maar volgens Baskin kunnen die pas beginnen nadat premier Benjamin Netanyahu de Amerikaanse president Donald Trump heeft gesproken in Washington. ,,Dat is op zichzelf al een schending van het akkoord’’, zegt Baskin.

De wereld leerde Gershon Baskin kennen in juni 2006. Toen werd de Israëlische soldaat Gilad Shalit door Hamas-militanten ontvoerd na een ondergrondse infiltratie vanuit Gaza. Twee Israëlische soldaten overleefden die aanval niet.

Na Shalits gevangenschap van meer dan vijf jaar ontstond een verhitte discussie tegen welke prijs de Franse Israëliër moest worden uitgeruild. Net als familieleden van de huidige gijzelaars zette de familie van Shalit een enorme campagne op gang. In oktober 2011 leidde deze druk, samen met de inzet van onderhandelaar Baskin, tot een deal met Hamas. ,,Dezelfde deal lag in 2006 al op tafel.’’

Shalit werd uiteindelijk vrijgelaten in ruil voor meer dan duizend Palestijnse gevangenen. Deze scheef ogende verhouding komt omdat Hamas de prijs bepaalt, zegt Baskin. ,,Hamas laat de gijzelaars niet vrij als dat grote aantal gevangenen niet vrijkomt. Bij onderhandelingen maakt elke kant categorieën. Kinderen, zieken, ouderen, vrouwelijke soldaten, mannelijke soldaten. Elke categorie heeft een prijskaartje. We weten dat mannelijke Israëlische soldaten het meest kosten.’’

Hoewel Israël zeker niet altijd toehapt – Baskin vertelt met afschuw over de onwil van Netanyahu om de gijzelaars te redden – lijkt het land wel meer bereid om levens te redden dan Hamas.

Zelfs de leiders van Hamas toonden in 2011 bewondering voor de prijs die Israël bereid was te betalen voor één soldaat. Baskin ziet dat het islamisme van Hamas de dood anders beschouwt dan Israël. ,,Het is een religieus resultaat om als martelaar te sterven. Je kunt volgens mij daarom ook geen afschrikking creëren tegen een organisatie die de dood heiligt.’’ Hij nuanceert deze vergelijking door ook naar de trots te wijzen die sommige Israëli’s voelen om in het harnas te sterven.

,,Ik heb geen spijt van dat akkoord’’, zegt Baskin. ,,Gilad Shalit zou zijn gestorven als hij daar nog een maand zat. Niet vanwege een tekort aan voedsel, maar omdat zijn lichaam door een tekort aan vitamine D geen eten meer toestond.”

De aanval van Hamas kon niet alleen gebeuren vanwege Yahya Sinwar, stelt hij. Maar zeker ook door Netanyahu, die geen vredesakkoord wilde tekenen met de Palestijnen. Baskin bracht tot driemaal toe een aanbod van de Palestijnse president Mahmoud Abbas naar Netanyahu om te onderhandelen, maar dat wilde de Israëlische premier niet. ,,Je kunt niet een gebied bezetten en dan denken dat je in vrede kunt leven’’, zegt Baskin, waarna hij aan zijn vrouw vraagt hoeveel nieuwe nederzettingen er zijn gebouwd sinds de uitbraak van de oorlog. ,,66’’, antwoordt zij.

Baskin zegt dat de wereld moet vertrouwen op de man die snakt naar de Nobelprijs voor de Vrede: Donald Trump. ,,Maar dat is behoorlijk onzeker, als we Trump moeten vertrouwen.” Dé prangende vraag volgens de oud-onderhandelaar: wie vreest Netanyahu meer? Zijn extreme coalitiegenoten of Trump?

Bezalel Smotrich, de minister van Financiën, kan ervoor zorgen dat Netanyahu geen meerderheid meer heeft in de Knesset, waardoor hij hoogstwaarschijnlijk zijn premierschap moet opgeven. Trump kan het Netanyahu op zijn beurt op een heel andere manier lastig maken, zoals hij dat nu ook doet met andere landen. Baskin voorspelt dat Netanyahu de schuld bij Hamas legt als het akkoord klapt. En dan kan hij toestemming krijgen van Trump om de oorlog te hervatten.